اغلب افراد زمانی که بحث عشق افسانه ای به میان می آید نام رومئو و ژولیت را در ذهن خود تداعی می کنند و داستان آن را به خاطر می آورند. شاید کمتر کسی را پیدا کنید که رمان معروف رومئو و ژولیت را نخوانده باشد و یا نشناسد. این رمان جاودان که اثر نویسنده بزرگ ویلیام شکسپیر است یکی از برجسته ترین رمان های رمانتیک و عاشقانه جهان به شمار می رود. در این نگارش قصد داریم تا شما را با رمان رومئو و ژولیت بیشتر آشنا سازیم و سپس به نقد و بررسی این رمان بپردازیم.
معرفی رمان رومئو و ژولیت
کتاب رومئو و ژولیت یکی از معروف ترین و بهترین نمایشنامه های ویلیام شکسپیر است که در ژانر درام و تراژدی نوشته شده است. درون مایه این داستان عشق، نفرت و تاوان آن است که شکسپیر توانسته آن را با مهارت بالا و سرشار از احساس بیان کند و داستانی ماندگار را در ذهن مخاطب به جای بگذارد به طوری که پس از گذشت چند قرن از انتشار این کتاب همچنان در لیست پرطرفدارترین رمان های جهان قرار دارد.
در داستان رومئو و ژولیت دو خاندان سرشناس و برجسته که از موقعیت و جایگاه یکسانی برخوردارند درگیر کینه ای دیرینه با یکدیگر هستند که بذر آن سالها پیش کاشته شده است و به خاطر این کینه حتی دست خود را به خون یکدیگر آلوده می کنند.
در میانه این داستان دو جوان به نام های رومئو و ژولیت که هر یک در خانواده های متفاوتی هستند دل در گرو یکدیگر می گذارند و درگیر عشقی افسانه ای می شوند. رومئو فرزند خانواده مونتیگو است که با رفتن به مهمانی لرد کپیلوت و دیدن دخترش ژولیت دلباخته او می شود فارغ از اینکه این عشق در آخر ناکام خواهد ماند و پایان سرنوشتشان با مرگ رقم خواهد خورد.
از نویسنده رومئو و ژولیت چه می دانید؟
در بیست و ششمین روز از ماه آوریل سال ۱۵۶۴ در شهر استنفورد انگلستان کودکی زاده شد که پدر و مادرش ماری و جان شکسپیر، نام او را ویلیام نهادند. پدر شکسپیر یکی از افراد برجسته دیوان بود که بعدها به دلیل مشکل مالی با چالش هایی روبرو شد. از دوران کودکی و نوجوانی شکسپیر اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. او هنگامی که به سن ۱۸ سالگی رسید با وجود سن کم با ان هتوی ۲۶ ساله و باردار ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سه فرزند به نام های سوزانا هال، همنت و جودت کواینی بود که همنت و جودت کواینی دوقلو بودند.
ویلیام پس از ازدواج به لندن نقل مکان کرد و به دلیل قرار گرفتن در مضیقه مالی و شرایط نابسامان اقتصادی در نمایش خانه ها به عنوان نگهبان اسب ها کار خود را آغاز کرد اما طولی نکشید که به خاطر استعداد خود در نمایشنامه نویسی و بازیگری، به عنوان یکی از بازیگران گروه هنرپیشگان لرد لیسستر انتخاب شد.
شکسپیر در بازه زمانی ۱۵۸۵ تا ۱۵۹۲ به عنوان نویسنده و بازیگر در لندن مشغول به کار بود و در همین زمان یکی از سهامداران شرکت بازیگری به نام مردان لرد چمبرلین بود. او در سن ۴۹ سالگی تصمیم به بازنشستگی گرفت و از کار کناره گیری کرد و ۳ سال بعد در سال ۱۶۱۶ در حالی که تنها ۵۱ سال سن داشت فوت شد.
نقد و بررسی رمان رومئو و ژولیت
رمان رومئو و ژولیت در نگاه اول شاید تنها عاشقانه دو نوجوان ناپخته به نظر برسد اما با نگاهی عمیق تر به این رمان می توان در آن موضوعاتی فراتر از عشق را نیز مشاهده کرد.
کتاب رومئو و ژولیت یک داستان تراژدی عاشقانه است اما در عین حال داستان مبارزه و رقابت بین دو خانواده اصیل روایت می شود. در این داستان از ابتدا می بینیم که دو خانواده مونتیگو و کپیلوت رقابتی تنگاتنگ با یکدیگر دارند و این دشمنی یکی از عناصر کلیدی داستان است اما ریشه این رقابت و کینه ورزی و اینکه از کجا نشات گرفته است در هیچ کجای این داستان بیان نشده است.
با نگاهی کلی تر به داستان رومئو و ژولیت در می یابیم که علاوه بر عشق رومئو و ژولیت و مشکلات بین خانواده های آنها شکسپیر به صورت هوشمندانه به کشمکش بین نسل ها نیز اشاره کرده است. منظور از این کشمکش تقابل میان رومئو و ژولیت با خانواده های خود است. احتمالا می دانید که در گذشته فرزندان برای تمام مسائل باید پیش از هر چیز تایید والدین خود را دریافت می کردند و والدین نیز به نوعی نظرات خود را به فرزندان تحمیل می کردند لکن در این داستان شاهد عصیان و هنجارشکنی دو شخصیت اصلی رمان هستیم که قصد دارند قوانین را زیر پا گذاشته و به خواسته قلبی خود برسند هر چند که پایان خوشی در انتظار آنها نیست.
در داستان رومئو و ژولیت شکسپیر تکنیک های نمایشی متعددی را به کار برده است که برای مثال تغییر مسیر داستان از کمدی به تراژدی یکی از آنهاست. پیش از مرگ مرکوتیو در بخش سوم داستان حالت کمدی دارد اما پس از مرگ مرکوتیو سبک داستان ناگهان به تراژدی تغییر کرده و حالت جدی تری پیدا می کند. پس از تبعید رومئو و نقشه فریار برای وصال زوج جوان خواننده همچنان امید به رسیدن آنها دارد و در انتظار یک پایان خوش است. در حقیقت شکسپیر با تغییر مسیر داستان و القا احساسات مختلفی مانند ناامیدی، تاخیر و امید تازه به خواننده تخیل، احساسات و قدرت پیش بینی او را به چالش می کشد.
شکسپیر برای خلق این اثر شاهکار از یکی از اشعار آرتور بروک الهام گرفته است و به نوعی شعر تراژدیک بروک به نام ماجرای غم انگیز رومئوس و ژولیت منبع الهام شکسپیر بوده است. یکی از تفاوت های بین نمایشنامه شکسپیر و شعر بروک سن ژولیت است که شکسپیر آن را با سه سال تفاوت عنوان کرده است.
موضوع دیگری که داستان رومئو و ژولیت شکسپیر قابل توجه است سن دو شخصیت اصلی داستان یعنی رومئو و ژولیت است که سن ژولیت ۱۳ سال عنوان شده است و رومئو نیز اندکی از او بزرگتر است که به این معناست ما به عنوان خواننده با دو نوجوان و تجربه نخستین عشق آنها مواجه هستیم.
شکسپیر به گونه ای زیرکانه سن رومئو و ژولیت را پایین آورده تا فاصله سنی بیشتری با والدین سالخورده خود داشته باشند و بتواند تعارض میان دو نسل را نشان دهد و خواننده بتواند شکاف عمیقی که بین آنها وجود دارد را درک نماید.
نکته دیگر که در این داستان حائز اهمیت است ازدواج اجباری است که برای ژولیت در نظر گرفته می شود. ژولیت تنها فرزند لرد کپیلوت است و ازدواج و همسر او بسیار مهم است. پدر ژولیت در ابتدا قصد داشت تا ژولیت با انتخاب خود همسر برگزیند و ازدواج کند اما پس از آشنایی ژولیت با رومئو و سرکشی ژولیت پدرش با وجود سن کم او دوست خود را به عنوان همسر ژولیت انتخاب می کند و مقدمات یک ازدواج اجباری را فراهم می کند که می توان آن را نگاهی ابزارگونه به ژولیت تلقی کرد.
در بخش دیگری از رمان که در بالکن اتفاق می افتد ژولیت از رومئو تقاضا می کند که برای ازدواج با او با پدر خود مخالفت نماید و حتی نام خانوادگی خود را نپذیرد. در واقع از این بخش می توان این گونه برداشت کرد که ژولیت دختری جوان اما عاصی و سرکش است که از قدرت تصمیم گیری بالایی برخوردار است و نه تنها از ازدواج اجباری سر باز می زند بلکه رومئو را ترغیب به مقابله با خانواده خود می کند.
از دیدگاه روان شناختی نقد رومئو و ژولیت اندکی دشوار است. در برخی نقدهای روان شناختی نسبت به این داستان از مشکلات رومئو در عدم کنترل و پرخاشگری صحبت می شود که نتیجه آن خودکشی زوج جوان و مرگ مرکوتیو است. برخی از روانشناسان معتقدند عقده های دوران کودکی رومئو و همچنین مشکلات بین خانواده و نفرتی که میان آنهاست باعث به وجود آمدن رابطه احساسی بین رومئو و ژولیت شده است. این نظریه هنگامی قدرت می یابد که در یکی از بخش های داستان ژولیت می گوید عشق من از نفرتم سرچشمه می گیرد.
در برخی از نقدهای فمینیستی به این داستان دشمنی بین دو خانواده و جامعه مرد سالار را مورد نکوهش قرار می دهد. برخی خشونت های اعمال شده از سوی مردان این داستان و تاریخ گرایی آن انتقاد شدید فمینیست ها را در پی داشته است.
چرا باید کتاب رومئو و ژولیت را خواند؟
شکسپیر یکی از شناخته شده ترین نویسندگان جهان است که همه ما حداقل یک بار نامش را شنیده ایم. اگر از طرفداران کتاب باشید مطمئنا تاکنون یکی از آثار شکسپیر را مطالعه کرده‌اید و به سراغ کتاب های این نویسنده بزرگ رفته اید. رمان رومئو و ژولیت یکی از آثار فاخر شکسپیر است که هر شخصی که علاقمند به ادبیات درام، تراژدی و رمانتیک است باید آن را بخواند.
در این رمان عشق افسانه ای به تصویر کشیده شده است که با خواندن آن می توان احساسات به کار رفته در این متون را به خوبی احساس کرد. علاوه بر این شکسپیر در این داستان درد و رنج ناشی از عشق و فراز و نشیب های آن را به گونه ای بیان کرده است که خواننده با خواندن آن می تواند با شخصیت های رمان همذات پنداری کرده و فداکاری برای عشق را با تمام وجود درک نماید.
تعصب، کینه و انتقام کورکورانه دیگر احساساتی هستند که این رمان جریان دارند و پیامدهای منفی ناشی از آنها را می توان در رومئو و ژولیت مشاهده کرد.
