شش ژانر اصلی در رمان‌نویسی – ژانرهای رمان و داستان – عاشقانه – فانتزی – جنایی و کارآگاهی – علمی ـ تخیلی – ترسناک – ماجراجویی

مقدمه

اگه سری به کتابخونه‌ها یا کتاب‌فروشی‌ها زده باشید، حتما متوجه این نکته شدید که کتاب‌ها بر اساس یک نظم خاصی درون قفسه‌ها چیده شدن. به‌طور مثال کسی که علاقه به کتاب‌های علمی ـ تخیلی داره، باید در قسمت مشخص‌شده‌ای به‌دنبال این جور کتاب‌ها بگرده. پس کتاب‌ها بر اساس نوع قالب و ژانرشون با هم تمایز پیدا می‌کنند و دسته‌بندی میشن. این مسئله در آثار هنری مثل سینما، فیلمنامه، رمان و … جایگاه ویژه‌تری داره.

چون بحث ما در این مقاله حول محور ادبیات داستانی و رمان می‌چرخه، سعی می‌کنیم خیلی از موضوع دور نشیم و ژانر و انواع اون رو در رمان پی بگیریم. به‌طور کلی ژانر در رمان، یعنی معیارهایی که نویسنده حوادث و ماجراهای داستان رو با تکیه بر اون معیارها می‌نویسه و داستان رو در مسیر مشخصی روایت می‌کنه.

بذارید با یه مثال واضح‎تر توضیح بدم: اگه من بنا دارم یه رمان عاشقانه بنویسم، لزوما باید بن‌مایه داستانم، روابط عاشقانه شخصیت داستان باشه؛ نه اینکه از وسط داستان، رمان رو معمایی کنم و شخصیتم رو به‌دنبال کشف معما بفرستم!

پس ژانر باعث میشه رمان شکل و شمایل پیدا کنه و روی یک خط صاف به مسیرش ادامه بده. البته رمان‌های امروزی ممکنه به‌خاطر جذابیت بیشتر، تلفیقی از چند ژانر باشن که اون هم به‌ناچار باید طبق یک اصول و منطقی پیش بره تا بتونه رضایت مخاطبش رو جلب کنه.

در ادامه گریزی خواهیم زد به چند ژانر مطرح در نگارش رمان:

شش ژانر اصلی در رمان‌نویسی – ژانرهای رمان و داستان – عاشقانه – فانتزی – جنایی و کارآگاهی – علمی ـ تخیلی – ترسناک – ماجراجویی

۱ . ژانر عاشقانه

این نوع رمان‌ها بر اساس روابط و ماجرای عاشقانه بین دو یا چند نفر پیگیری می‌شود. در این ژانر شاهد بیان پر از احساس هستیم. معمولا این روابط با حالتی خوش‌بینانه به پایان می‌رسند؛ اما ممکن است با چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای، این عشق تبدیل به کینه، خشم، نفرت و … شود!

چند نمونه رمان عاشقانه:

• دفترچه، نویسنده «نیکولاس اسپارکس»
• بلندی‌های بادگیر، نویسنده «امیلی برونته»
• من پیش از تو، نویسنده «جوجو مویز»

۲ . ژانر ماجراجویی

همین‌طور که از اسمش پیداست، مخاطب باید اوج هیجان را با مطالعه این رمان احساس کند و قلبش تندتند بزند. در این نوع رمان غالبا یک شخصیت قهرمان وجود دارد که مخاطب خیلی زود با او ارتباط برقرار می‌کند و طرفدارش می‌شود. این شخصیت در نقاط مختلف داستان با موقعیت‌های خطرناکی مواجه می‌شود که باید بتواند به سلامت عبور کند. بعضی اوقات هم ممکن است چندین شخصیت به‌طور هم‌زمان در موقعیت قهرمانی قرار بگیرند.

چند نمونه رمان ماجراجویی:

• هابیت، نویسنده «تالکین»
• ماجراهای هاکلبری فین، نویسنده «مارک تواین»
• آوای وحش، نویسنده «جک لندن»

شش ژانر اصلی در رمان‌نویسی – ژانرهای رمان و داستان – عاشقانه – فانتزی – جنایی و کارآگاهی – علمی ـ تخیلی – ترسناک – ماجراجویی

۳ . ژانر ترسناک

مطالعه رمان ترسناک، تجربه‌ای کاملا متفاوت با دیدن فیلم ترسناک است. چون حواس شما صرفا محدود به صفحه تلویزیون نمی‌شود و تمام تخیل شما پر می‌شود از اتفاقات و صحنه‌های ترسناک. نویسنده ژانر ترسناک باید جوری بنویسد که مخاطب با مطالعه رمان بترسد و اصطلاحا بدنش مورمور شود.

چند نمونه رمان ترسناک:

• آن، نویسنده «استیون کینگ»
• فرانکنشتاین، نویسنده «مری شلی»
• سخت‌تر شدن اوضاع، نویسنده «هنری جیمز»

۴ . ژانر علمی ـ تخیلی

فضای رمان‌های علمی ـ تخیلی معمولا با تکنولوژی یا علمی که ممکن است در آینده به‌وجود بیاید، ترکیب شده است. در این ژانر تمام اتفاقات و حوادث از ذهن و تخیل نویسنده سرچشمه می‌گیرد و خواننده هیجان‌زده می‌کند.درست است که در این ژانر همه‌ رویدادها بر مبنای تخیل شکل می‌گیرد، اما نویسنده سعی می‌کند با پایه‌ریزی دلیلی علمی به روایتش شکلی منطقی بدهد.

چند نوع رمان علمی ـ تخیلی:

• ادیسه، نویسنده «آرتور سی کلارک»
• خط زمان، نویسنده «مایکل کرایتون»
• پارک ژوراسیک، نویسنده «مایکل کرایتون»

شش ژانر اصلی در رمان‌نویسی – ژانرهای رمان و داستان – عاشقانه – فانتزی – جنایی و کارآگاهی – علمی ـ تخیلی – ترسناک – ماجراجویی

۵ . ژانر جنایی و کارآگاهی

یکی از پرطرفدارترین ژانرهای رمان که خواننده می‌تواند در آن هم‌زمان از هیجان و معما لذت ببرد، ژانر جنایی و کارآگاهی است. در این مدل رمان معمولا جرمی اتفاق افتاده و شخصیتی از دل داستان به‌عنوان قهرمان یا کارآگاه دنبال پیدا کردن مجرم و نشانه‌های جرم است. او ممکن است در این مسیر با انواع و اقسام خطرات مواجه شود یا دست به کارهایی بزند که خواننده را به اوج هیجان برساند.

معرفی چند رمان کارآگاهی:

• شرلوک هولمز، نویسنده «آرتور کنان دویل»
• فیل در تاریکی، نویسنده «قاسم هاشمی‌نژاد»
• قتل در قطار سریع السیر شرق، نویسنده «آگاتا کریستی»

۶ . ژانر فانتزی

این مدل رمان‌ها خواننده را به دنیایی فانتزی دعوت می‌کنند که  پر از جادو است و هر اتفاقی در آن امکان رخ دادن دارد. همچنین شاهد موجودات جادویی با ابزارهای عجیب و غریب و ماورائی هستیم که حوادث غیرطبیعی را روایت می‌کنند.

معرفی چند رمان در ژانر فانتزی:

• ارباب حلقه‌ها، نویسنده «تالکین»
• هری پاتر، نویسنده «جی‌کی‌رولینگ»
• بازی تاج و تخت، نویسنده «جرج مارتین»

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم به‌صورت خلاصه‌وار که خارج از حوصله مخاطب نباشد، به ژانر و دسته‌بندی قالب رمان‌ها بپردازیم. در ضمن، مواردی که در بالا اشاره شد، تمام ژانرهای رمان‌نویسی نبود و صرفا به ژانرهای اصلی و مهم‌تر اشاره کردیم. همان‌طور که گفتیم ممکن است نویسنده‌ای برای بالا بردن جذابیت و هیجان چند ژانر را تلفیق کند و اثری متمایز خلق کند.

راستی شما کدام ژانر رو دنبال می‌کنید؟ ممنون میشیم اگه ژانر مورد علاقه‌تون رو برامون کامنت کنید و بگید چه رمان‌هایی رو در چه ژانر محبوب‌تون مطالعه کرده‌اید؟

بنیامین یثربی